GÜZYEMİŞ NEDİR?
Güzyemişi (Elaeagnus umbellata Thunb.) iğdegiller familyasına giren bir tür olup Kore, Çin, Japonya, Tayvan, Nepal, Pakistan, Hindistan ve Afganistan’da yaygındır. Güzzeytini veya Japon iğdesi de denilen güzyemişi, kışın yaprağını döker, çok gövdeli çalı formundadır, havanın serbest azotunu toprağa fiske eder ve hızlı büyüme gösterir. Asitli topraklar başta olmak üzere birçok toprak tipinde yetişebilen güzyemişi; gümüşi renkteki yaprakları ve koyu kırmızı meyveleri ile süs bitkisi olarak, erozyon ile mücadelede ve cevizler için azot kaynağı olarak kullanılmaktadır. Likopen içeriği domatese göre 18 kat daha yüksek olduğu için fonksiyonel gıda olarak tüketimi yaygınlaşmıştır.
GÜZYEMİŞ NASIL KULLANILIR?
İKLİM İSTEĞİ
Ilıman iklim
TOPRAK İSTEĞİ
Toprak seçmez, verimsiz topraklarda bile yetişir. Ağaçlandırma çalışmaları için ideal olup iyi bir süs bitkisidir.
ÇOĞALTMA
Tohum, çelik ve ayırma ile çoğaltılabilen güzyemişi doğal olarak tohum veya toprak altı organlarıyla çoğalarak yayılmaktadır. Verim çağındaki bitkisi 0.9-3.5 kg meyve ve 20.000-54.000 adet çekirdek üretebilmektedir. Güzyemişi genel olarak 2-3 yaşında meyve verir ve tam verimi 3-4 yılı bulabilir, çekirdeklerinin çimlenebilmesi için soğuk ve nemli katlamaya ihtiyaç duyduğunu ve optimum çimlenme için güzyemişi çekirdeklerinin 10-20°C arasındaki sıcaklıklarda en az 16 hafta katlanmaları gerekir.
GÜZYEMİŞ NEYE YARAR?
Güzyemişi likopen bakımından çok zengindir. Likopen domates, karpuz, pembe greyfurt ve guava’da bulunur. Ancak, 100 gram taze domateste 3 mg likopen varken güz yemişinin 100 gramında 54 mg kadar likopen bulunmaktadır. Dolayısıyla domatese göre yaklaşık olarak 18 kat daha fazla likopen içeren güzyemişi antibakteriyel özellik de taşımaktadır.
Prostat kanseri başta olmak üzere pankreas kanseri gibi birçok kansere yakalanma riskini azaltabilen güzyemişi, kolesterolü düzenleyebilmekte ve kalp kasları üzerine kolesterolün etkisini en aza indirebilmektedir. Gözlerdeki kataraktı engelleyebilen güzyemişi göz mercekleri ile makulayı korumaktadır.
Bağışıklık sistemini güçlendiren güzyemişi hücrelerin yenilenmesini sağlamaktadır. Biyoaktif bileşikler, esansiyel yağ asitleri, beta karoten, lutein, A, C ve E vitaminleri ile yağ asitlerince zengin olan güzyemişinin erkek kısırlığına da iyi geldiği belirtilmektedir.
